Ενεργός άνθρακας: Ένας οδηγός από τον ειδικό μας, Γιώργο Μαργώλο.
Η αλήθεια είναι ότι κανένας δεν γνωρίζει ακριβώς πότε ανακαλύφθηκαν οι ιδιότητες του άνθρακα. Επεκτείνεται πάντως σε τέτοιο βάθος χρόνου, που οι επιστήμονες δεν μπορούν καν να χρονολογήσουν πότε χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά στην καθημερινότητα του ανθρώπου.
Οι αρχαίοι Ινδοί χρησιμοποιούσαν τον άνθρακα για να εξυγιάνουν το πόσιμο νερό και οι Αιγύπτιοι τον χρησιμοποιούσαν από το 1500 π.Χ. για να αποτοξινώνουν τον οργανισμό τους. Είναι γνωστό επίσης ότι ο πατέρας της Ιατρικής, Ιπποκράτης, χρησιμοποιούσε άνθρακα συχνά στις διάφορες θεραπείες του.
Πώς έγινε γνωστός ο ενεργός άνθρακας
Ο Pierre Fleurus Touery, γάλλος χημικός, πίστευε τόσο πολύ στις ιδιότητες του άνθρακα, που το 1831 ήπιε μπροστά στους εμβρόνητους συναδέλφους του στη Γαλλική Ιατρική Ακαδημία (French Academy of Medicine) στρυχνίνη 10 φορές πάνω από το όριο της θανατηφόρας δόσης. Το εκπληκτικό είναι ότι δεν έπαθε απολύτως τίποτα. Εξήγησε μετά στους συναδέλφους του ότι είχε πιει προηγουμένως περίπου 15 γραμμάρια άνθρακα, ο οποίος δέσμευσε το δηλητήριο.
Τι είναι ο ενεργός άνθρακας και πώς παράγεται
Ο άνθρακας είναι ένα απολύτως φυσικό προϊόν. Είναι στην ουσία μία λεπτή, άοσμη, άγευστη και μη τοξική μαύρη σκόνη. Μπορεί να παραχθεί από τύρφη, μπαμπού, κάρβουνο, ξύλο, πριονίδι, φλοιό καρύδας, πυρήνες ελιάς αλλά και από πετρέλαιο. Ο ενεργός άνθρακας είναι παρόμοιος με τον απλό άνθρακα, διαφέρουν όμως στον τρόπο επεξεργασίας. Ο ενεργός άνθρακας θερμαίνεται σε ελεγχόμενο περιβάλλον και σε κενό αέρα. Έτσι αποκτά μία εξαιρετικά πορώδη επιφάνεια. Οι μικροσκοπικές αυτές τρύπες ή αλλιώς πόροι, μπορούν να αυξήσουν το εμβαδόν της επιφάνειας του άνθρακα από 500 έως 1500 m2/gr.
Έτσι, μπορεί να δεσμεύει διάφορες ουσίες που έρχονται σε επαφή με αυτόν, σε υγρή η και αέρια μορφή και σε ποσότητες πολλαπλάσιες από το βάρος του. Ένα κυβικό εκατοστό ενεργού άνθρακα έχει το ίδιο εμβαδόν με μια επιφάνεια 50,000 τετραγωνικών μέτρων.
Εναλλακτικά, μπορεί να κονιορτοποιηθεί (να γίνει σκόνη) ώστε να μεγιστοποιηθεί η επιφάνεια απορρόφησης.
Χρησιμότητα
Ο ενεργός άνθρακας χρησιμοποιείται ως ένα προσροφητικό υλικό διήθησης σε εφαρμογές τόσο διαφορετικές μεταξύ τους όπως οι αντιασφυξιογόνες μάσκες, ο καθαρισμός νερού, οι απορροφητήρες κουζίνας και στην ιατρική για την απορρόφηση τοξινών, δηλητηρίων ή και αερίων από ένα πεπτικό σύστημα. Χρησιμοποιείται κυρίως σε συστήματα επεξεργασίας νερού, φάρμακα, εξαγνισμό διαφόρων ουσιών, καταλύτες αυτοκινήτων κτλ.
Είναι βασικό μέσο οικιακής φίλτρανσης νερού σε όλο τον κόσμο. Στα φίλτρα νερού, συναντάμε τόσο τον κοκκώδη (κονιορτοποιημένο) ενεργό άνθρακα όσο και τον συμπαγή ενεργό άνθρακα. Ο συμπαγής άνθρακας μπορεί να έχει ελαφρώς μικρότερη επιφάνεια απορρόφησης σε σχέση με τον κοκκώδη, όταν όμως τοποθετηθεί σε ένα οικιακό φίλτρο νερού μπορεί να φιλτράρει και μηχανικά το νερό από μεγαλύτερα σωματίδια (σκόνη, βρωμιές, σκουριά, πετραδάκια κτλ).
Πώς επιτυγχάνεται καλύτερο φιλτράρισμα νερού
Η βελτιστοποίηση ενός φίλτρου ενεργού άνθρακα εξαρτάται από διάφορους παράγονες:
1. Το μέγεθος των πόρων και το πώς αυτοί κατανέμονται. Αυτό εξαρτάται από την πηγή του άνθρακα και τον τρόπο που επεξεργάστηκε.
2. Η απορρόφηση τείνει να αυξάνεται όσο μειώνεται η θερμοκρασία και το PH. Όλοι οι κατασκευαστές φίλτρων νερού σημειώνουν ότι τα φίλτρα ενεργού άνθρακα πρέπει να τοποθετούνται στην παροχή του κρύου νερού και όχι του ζεστού.
3. Ο ρυθμός ροής. Οι τοξικές ουσίες απομακρύνονται πιο αποτελεσματικά όταν έρχονται σε επαφή με τον άνθρακα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Στην ουσία, όσο πιο αργά περνάει το νερό από το φίλτρο άνθρακα, τόσο καλύτερα θα φιλτραριστεί το νερό.
Ο άνθρακας «αποθηκεύει» τις τοξικές ουσίες στις τρύπες (πόρους) του, κάτι που σημαίνει ότι κάποια στιγμή «μπουκώνει» και χρειάζεται αντικατάσταση. Όλοι οι κατασκευαστές φίλτρων προτείνουν αλλαγή φίλτρων τουλάχιστον μία φορά το χρόνο για λόγους ασφάλειας.
Πού τοποθετούνται τα φίλτρα νερού ενεργού άνθρακα
Τα φίλτρα ενεργού άνθρακα μπορούν να τοποθετηθούν σε συσκευές φιλτραρίσματος νερού πάνω στον πάγκο της κουζίνας, κάτω από τον πάγκο της κουζίνας και σε φίλτρα βρύσης.
Πίνακας περιεχομένων