Οι βρύσες στέγνωσαν και τα φώτα έσβησαν την τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου 2015 στην Βραζιλία, καθώς η χειρότερη ξηρασία στην ιστορία αυτής της χώρας εξαπλώνεται από το Σάο Πάολο στο Ρίο ντε Τζανέιρο και ακόμα παραπέρα.
Το νερό δίνεται πλέον σε μερίδες και το ρεύμα διακόπτεται συνεχώς, κάτι που επηρεάζει περισσότερο από 4 εκατομμύρια ανθρώπους που ανακαλύπτουν σιγά σιγά ότι δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στο κάποτε άφθονο νερό, σε μία περίοδο που οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν και οι βροχοπτώσεις είναι σπάνιο φαινόμενο.
Η πολιτική και οικονομική κρίση της έβδομης μεγαλύτερης στον κόσμο οικονομίας έχει αρχίσει να γίνεται προφανής. Οι διαδηλωτές στις “ξερές” γειτονιές βγαίνουν στους δρόμους, οι σοδειές του καφέ έχουν σχεδόν καταστραφεί, επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να κλείσουν και οι βαρκάρηδες των λιμνών βγήκαν εκτός δουλειάς καθώς οι λίμνες στέγνωσαν…
Στο Σάο Πάολο, την πιο πολυπληθή πόλη της Νοτίου Αμερικής και την πόλη που χτυπήθηκε πιο άσχημα από την ξηρασία, ένα έτος λειψυδρίας μείωσε την χρήση του νερού στην πόλη κατά ένα τέταρτο από τον Ιανουάριο του 2014 και ο Jerson Kelman, επικεφαλής της κεντρικής εταιρίας ύδρευσης Sabesp, παρακινεί τους καταναλωτές να προετοιμάζονται για τα χειρότερα.
“Ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμό δεν αντιλαμβάνεται ακόμα τη σοβαρότητα της κατάστασης και αρνείται να αλλάξει τις συνήθειές του” μας ενημερώνει το Jerson Kelman. “Πρέπει να τους πείσουμε να αλλάξουν συμπεριφορά“.
Αν συνεχιστεί η ξηρασία, τότε η διανομή νερού σε μερίδες θα εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα, κάτι που η προηγούμενη δημοτική Αρχή αρνήθηκε ότι θα χρειαστεί να γίνει στις τελευταίες εκλογές… Τουλάχιστον έξι πόλεις ταλαιπωρούνται από συνεχείς διακοπές ρεύματος εξαιτίας της ασθενούς υδροηλεκτρικής παραγωγής ενέργειας και της μεγάλης ζήτησης ρεύματος για air conditions, καθώς οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν πάνω από τους 35C. Έτσι, οι εταιρίες βασίζονται περισσότερο στην παραγωγή ενέργειας από την καύση λιθωμάτων, ανεβάζοντας το κόστος της ενέργειας και τις τιμές των εκπομπών αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου. Μάλιστα η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η Βραζιλία τώρα εισάγει ενέργεια από την Αργεντινή, σε μία προσπάθεια να αντισταθμίσει αυτήν την έλλειψη.
Στο Σάο Πάολο, ο υπόγειος σιδηρόδρομος σε μία γραμμή έπρεπε να σταματήσει για περισσότερο από μία ώρα. Το ρεύμα και το ίντερνετ σε κάποιες περιοχές έχει κοπεί για μέρες, προκαλώντας εκνευρισμό τους κατοίκους και βαριές απώλειες στις επιχειρήσεις. Οι καλλιέργειες υποφέρουν με διεθνή αντίκτυπο πλέον. Η παραγωγή του αραβικού καφέ, ένα αγαθό που η Βραζιλία παράγει περισσότερο από κάθε άλλη χώρα στον κόσμο, είχει πτώση 15%, κάτι που ανέβασε την τελευταία χρονιά την παγκόσμια τιμή της αγοράς κατά 50%. Οι καλλιεργητές στην Minas Gerais ανέφεραν ότι οι βροχοπτώσεις ήταν μόλις 900 millimetres την τελευταία χρονιά – το μισό από ότι βρέχει συνήθως. Καθώς ο καφές έχει έναν διετές κύκλο παραγωγής, ο αντίκτυπος θα φανεί και του χρόνου στην παραγωγή, ακόμα και αν επιστρέψουν φέτος οι βροχές.
Η παραγωγή ζάχαρης και αιθανόλης χτυπήθηκε επίσης. Ο μεγαλύτερος παραγωγός ζάχαρης, Raizen, ανακοίνωσε ότι θα απολύσει 250 εργάτες και θα σταματήσει την παραγωγή σε έναν από τους μύλους για 2 χρόνια λόγω έλλειψης ζαχαροκαλάμων εξαιτίας της ξηρασίας. 17 από τις 18 δεξαμενές νερού της χώρας είναι σε χαμηλότερα επίπεδα από ότι ήταν στην τελευταία κρίση νερού στο 2001. Οι Νοτιοανατολικές περιοχές χτυπήθηκην πιο άσχημα.
Παρόλο που οι Αρχές ελπίζουν σε μία “ανακούφιση” από τον ουρανό, η τρέχουσα περίοδος βροχών προκαλεί έντονο προβληματισμό. Τις 3 πρώτες εβδομάδες του Ιανουαρίου – συνήθως περίοδος με αρκετές βροχές – η βροχόπτωση στην κεντρική δεξαμενή Cantareira είχε λιγότερο από ένα τέταρτο του νερού που έχει συνήθως αυτήν την περίοδο.
Στο Ρίο, οι 4 βασικές δεξαμενές νερού βρίσκονται στο ιστορικά χαμηλότερο ποσοστό, κοντά στο 1%.
Προφανώς η ξηρασία επηρεάζει περισσότερο τους φτωχούς, που βγαίνουν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν, χτυπώντας άδειους κουβάδες και τενεκεδάκια. Σε μία περιοχή τους Ρίο, δεν υπάρχει νερό βρύσης από τα Χριστούγεννα! Οι κάτοικοι δείχνουν το δάκτυλό τους στις κυβερνήσεις που άργησαν να ανταποκριθούν στην αναβάθμιση των σωλήνων και του δικτύου ύδρευσης. Μία μελέτη έδειξε ότι το 37% του πόσιμου νερού χάνεται λόγω διαρροών, απάτης, παράνομης πρόσβασης και χαλασμένου δικτύου.
Στο Σάο Πάολο ξεκίνησαν τις αναβαθμίσεις, αλλά με 64000 χιλιόμετρα δίκτυο με παλιούς σωλήνες, μάλλον αυτό το εγχείρημα θα πάρει κάποια χρόνια. Οι εταιρίες νερού ισχυρίζονται ότι έχουν να αντιμετωπίσουν εξαιρετικά φαινόμενα καιρού και τις ολοένα και μεγαλύτερες απαιτήσεις ενός ολοένα και αυξανόμενου πληθυσμού.
Ο Ian Cardoso, υπέυθυνος για την εταιρία ύδρευσης του Ρίο αναφέρει: “Υπάρχουν πολλοί παράγοντες πίσω από αυτό – αυξανόμενος πληθυσμός, μεγαλύτερες θερμοκρασίες, μεγαλύτερη κατανάλωση και άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας”. Οι επιστήμονες διατείνονται ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Βραζιλία οφείλονται στην έλλειψη βροχών στον Αμαζόνιο και την ανάπτυξη των πόλεων. Άρα λοιπόν είναι ένα αποτέλεσμα της παγκόσμιας κρίσης καιρού.
Γιαυτό, καλό είναι εδώ στην Ελλάδα να αρχίσουμε από τώρα να αναβαθμίζουμε το δίκτυό μας με τις τελευταίες τεχνολογίες και να προσέχουμε που και πώς καταναλώνουμε το νερό, το πολυτιμότερο αγαθό που έχουμε.
Λίγα λόγια για τον αρθρογράφο
Ο Γιώργος Μαργιώλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και είναι απόφοιτος του ΑΤΕΙ Εμπορίας και Διαφήμισης. Μιλάει άριστα την αγγλική γλώσσα και (όχι τόσο άριστα) την γερμανική.
Έχει εκτελέσει καθήκοντα Project Manager στο τμήμα Μάρκετινγκ της Avery Dennison – Fastener Division στην Αγγλία. Εκεί, το βασικό του project ήταν να επαναπροωθήσει τα προϊόντα της εταιρίας σε νέες εφαρμογές ώστε να είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο ο κόσμος ήταν πιο εξοικειωμένος με τα φίλτρα νερού, του γεννήθηκε η αγάπη για τα φίλτρα νερού που είναι φιλικά προς το περιβάλλον, μειώνουν τη χρήση πλαστικών εμφιαλωμένων μπουκαλιών και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων.
Από το 2008 και μετά, έχει δημοσιεύσει πάνω από 300 άρθρα μοναδικού εκπαιδευτικού και ενημερωτικού περιεχομένου πάνω στα φίλτρα νερού και τις νέες τεχνολογίες επεξεργασίας νερού.
Κατά καιρούς, πανεπιστήμια και διδακτορικοί φοιτητές ζητούν να χρησιμοποιήσουν τα άρθρα του Γιώργου Μαργιώλου στις εργασίες τους λόγω της ποιότητας και μοναδικότητας τους.